Sanatın Yorulmayan Sesi: Milliyet Sanat
Serhat Demirel
Sayı 17-18: Bahar 2005

Türkiye gibi okuma oranının düşük olduğu ülkelerde bir dergiyi uzun süre yaşatmak hiç de kolay değildir, hele bir de bu dergi kültür-sanat ve edebiyat içerikliyse. Ancak her şeye rağmen, ülkemizde bunu başarabilen, tıpkı Fransa’daki, İngiltere’deki gibi 30 yılı, 50 yılı deviren dergilerimiz var. Milliyet Sanat, Türkiye’deki bu ender dergilerden biri.

Bundan yaklaşık 8 yıl önce, Adapazarı’ndan kalkıp İstanbul’a, üniversite okumaya giderken, çantamda, ağabeyimin tavsiyesiyle alıp okumaya başladığım, daha sonra müptelası olduğum Milliyet Sanat dergileri vardı. O zamanlar 15 günde bir yayımlanan derginin hiçbir sayısını kaçırmamaya çalışır, İstanbul’da, sık sık uğradığım Beyoğlu’ndaki Simurg Kitabevi’nde Milliyet Sanat dergisinin yazarlarını görünce sevinir, fakat heyecandan yanlarına gidip de tek söz edemezdim.

Sezai Karakoç’un şiirindeki gibi, “zaman çabuk çabuk geçiyor”. Ve işte, 2002 yılında 30 yılını dolduran Milliyet Sanat dergisi bugün 33 yaşında. Bu süre içerisinde bakınız kimler yazılarıyla yer almış dergide: Melih Cevdet Anday, Haldun Taner, Attilâ İlhan, Asım Bezirci, Salâh Birsel, İlhan Berk, Behçet Necatigil, Muhsin Ertuğrul, Nermi Uygur, Yaşar Kemal, Fethi Naci, Ferit Edgü, Aziz Nesin, Sevgi Soysal, Cavit Orhan Tütengil, Cemal Süreya, Adalet Ağaoğlu, Onat Kutlar, Vedat Günyol, Murat Belge, Emre Kongar, Yavuzer Çetinkaya, Nüvit Özdoğru, Ülkü Tamer, Süreyya Berfe... Hepsi de Milliyet Sanat dergisinde çeşitli dönemlerde yayımlanan yazılarıyla okurlarda tiryakilik yaratan seçkin yazarlar.

Milliyet Sanat dergisi, yayınını sürdürdüğü 33 yıl boyunca farklı konularda gayet oylumlu ve ilgi çekici dosyalar da sundu okurlarına. Reklam ve Politika, Yaşama Kültürü, Jorge Luis Borges, Türkçe...Edebiyat...ve Çocuklar, İnsanlığın Geleceği Nasıl Olacak, Kürt Edebiyatı, Aşk Mektupları, Okur Diyor ki, Psikanaliz ve Yaratma Süreçleri, Aşk...derginin hazırlamış olduğu dosya konularından bazıları.

Zeynep Oral ve Bülent Berkman’ın birbirini takiben yazı işleri müdürlüğünden ayrılıp, Tuğrul Eryılmaz’ın yayın yönetmenliğine geçmesinden kısa bir süre sonra, 1 Eylül 2001 tarihinden itibaren Milliyet Sanat dergisi, hem mizanpajı ve boyutları değişmiş olarak, hem de 15 günde bir yerine, ayda bir okurlara ulaşmaya başladı. Bu dönemde, “popüler olanla allâme olan arasında ayrım yapmayan dergi” sloganıyla, kültür-sanat çevrelerinde çeşitli tepkilere yol açan dergi yönetimi, çok geçmeden bu sloganı”popüler olanla olmayan arasında ayrım yapmayan dergi” şeklinde değiştirerek tavrını yumuşattı. Önceki sloganın entelektüelleri hedef alır bir hava taşıdığı yönünde uyarılar geldiğini söyleyen Tuğrul Eryılmaz, derginin Eylül 2001 sayısında, konuyla ilgili bir açıklama yapma gereği duydu: “Bu tür bir slogan kullanmadaki amacımız, Türkiye’de genellikle görüldüğü gibi, şu veya bu ahbap çavuşlar grubunun dergisi olmadığımızı vurgulamaktı. Yayın sorumluluğunu ben aldıktan sonra yaptığımız, Nâzım’dan Bob Dylan’a, Tarkan’dan Zuhal Olcay’a kapakları biraz da bu anlayışın ürünü. Özetle, dergicilik kurallarına teknik olarak uygun; ayrımcılık, seksizm ve ırkçılık yapmayan bütün önerilere, yazılara ve aydınlarımıza, fiziksel imkânlarımızı da unutmadan, sayfalarımız açık. Dergi çıkarmak tabii ki profesyonellerin işi ama sanat ve kültür dergiciliği orada çalışan 8-10 gazeteciye bırakılmayacak kadar önemli”.

Milliyet Sanat dergisi, sanatın birçok dalını önemseyen, sayfalarında farklı türden örneklere yer veren gerçek bir sanat dergisi hüviyeti taşıyor. Milliyet Sanat’ın sinema sayfalarını Atilla Dorsay, Agâh Özgüç, Alin Taşçıyan, Ali Ulvi Uyanık renklendiriyor. Hasan Bülent Kahraman ve Evrim Altuğ”kültür”, Aslı Onat, Naim Dilmener”müzik”, Dilek Şener ve Yasemin Bay”plastik sanatlar”, Şehnaz Pak”sahne sanatları” üzerine görüşleri ve izlenimleriyle dergide yer alıyor. Resim üzerine yazdıklarıyla yıllarca derginin sayfalarından okurlara seslenen Kaya Özsezgin’i de unutmamak gerekir. Edebiyatta ise, başta andığımız isimlerle bugüne kadar çıtasını hep yüksek tutmuş olan Milliyet Sanat, bugün de Enis Batur, A. Ömer Türkeş, Tahir Abacı, Elif Şafak, Murathan Mungan, Semih Gümüş ve Murat Uyurkulak gibi yazarlarla yine kaliteli, iddialı ve okunmaya değer bir dergi olduğunu kanıtlıyor.

Geçtiğimiz aylarda duyurusu yapılmaya başlanan, Milliyet Sanat dergisi ile Bilkent Üniversitesi’nin ortaklaşa düzenlediği”Yeni Yetenekler Eleştiri Yarışması” ise gençler için önemli bir fırsat. Daha önce, sonuncusu 2000 yılında olmak üzere üç kez gerçekleştirdiği”Genç Şairler Antolojisi” ile edebiyata ilgi duyan gençlere kucak açan Milliyet Sanat dergisi, bu yıl Bilkent Üniversitesi ile işbirliğine giderek başlattığı”Yeni Yetenekler Eleştiri Ödülleri” ile, gençlerin edebiyata bilimsel açıdan ve nesnel bir gözle bakarak özgün çalışmalar yapmalarını teşvik etme ve onlara destek olma yolunda önemli bir adım atmış bulunuyor.

Sanata ve sanatçıya kol kanat germek için 1972’den beri yayınını sürdüren, birkaç kuşağın insanına kültürü ve sanatı sevdiren Milliyet Sanat dergisine, yürümekte kararlı olduğu yolda başarılar dilerken, bizler de gerek okurlar, gerekse yazarlar olarak, sanatın bu yorulmayan sesine desteği çok görmeyelim.

serhatd@bilkent.edu.tr