Türk Romanı ve “Öteki”: Ulusal Kimlikte Yunan İmajı (İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınevi, 2000) adlı kitabın yazarı Dr. Herkül Millas, 9 Mayıs 2003 Cuma günü Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü’nün konuğu olarak bir konferans verdi. Millas, çalışmasının ilk bölümünde 118 Osmanlı / Türk yazarının kitabında Yunan imajının, ikinci bölümünde ise 41 Yunan yazarın 62 romanında Türk imajının nasıl oluştuğunu incelemektedir. Millas, “öteki”ne karşı geliştirilen yaklaşımları metinlerde kullanılan sözcükler, sıfatlar, olayın konusu, olayın geçtiği dönem, kahramanların kadın ya da erkek olması ve imajlara verilen temel nitelemeler çerçevesinde ele aldığını belirtir. Türkçe edebi metinlerde “öteki” konusundaki yaklaşımları “Osmanlıcı”, “Ulusçu”, “İslamcı”, “Anadolucu”, “Sınıfsal” ve “İnsancıl” gibi başlıklar altında irdeleyen Millas, siyaset bilimi açısından yaklaştığı imajların oluşumu konusunu ulusal kimliklerle ilişkilendirmektedir.

Bilkent’teki konuşmasında kitabındaki belli başlı konuları özetleyen Millas, Yunan romanında da Türk romanındaki “öteki”ye benzer bir imaj bulunduğunu belirtti. Herkül Millas’ın konuşmasının sonunda canlı tartışmalar yaşandı.

Dinleyicilerden bazıları Millas’ın kurduğu kuramsal çerçeve ile ilgili sorular sordular. Bunlar arasında, romanlardaki alıntıların ne ölçüde yazara, ne ölçüde anlatıcıya ve ne ölçüde anlatıdaki karakterlere mal edilebileceği sorusu vardı. Millas’ın kitabında bu konulara yeterince yer verip vermediği tartışıldı. İkinci bir soru ise, Türk ve Yunan / Rum topluluklarının “öteki” ülkede egemen kültür ile anlamlı bir biçimde kaynaşmadıkları ve tarih içinde zaman zaman birbirleriyle çatıştıkları düşünüldüğünde, “öteki” imajının ne ölçüde yaşanan gerçeklere bir tepki olarak doğmuş olabileceği hakkındaydı. Kitabında yer yer kendi vurgulamak istediği imaja yönelik seçici gözlemler yapıp yapmadığı da Millas’a soruldu.

Sonuç olarak, Herkül Millas’ın konferansı, edebiyat metninin gerçekte neyi gösterdiği, bu metinlerdeki imajın gerçekte var olan peşin yargılardan ne ölçüde farklı olduğu gibi soruların tartışılması için yararlı bir zemin oluşturdu.