Dostlara Kapanmayan Kapılar
Sayı 5: Kış 2001 

Bilkent Üniversitesi Matematik Bölümü öğretim üyelerinden Dr. Ümit Kilislioğlu'nun Kapılar adlı şiir kitabı 2000 yılında Bîrun Kültür Sanat Yayıncılık tarafından yayımlandı. Şiirlerinde Türkiye insanını arı ve duru bir dille anlatan Dr. Kilislioğlu, gündelik yaşantının ayrıntılarını ustalıkla işlerken yer yer didaktik, yer yer gözlemci bir üslûp kullanıyor. Farklı kesimlerden insanların yaşantılarını canlandıran şairin en çok üzerinde durduğu konu, zamana yetişemeyen, bu yüzden de kendini ve ötekini yitiren kişiler. Kapılar'daki şiirler yirminci yüzyıl Türkiye insanına tutulan bir ayna gibi. Kilislioğlu, gündelik yaşamın çarklanna kapılan günümüz insanının değerlerini yitirişini, bununla gelen yabancılaşma ve yalnızlaşmayı anlatıyor. Şair, Nâzım Hikmet'in kullandığı şiirsel öyküleme tekniğine yakın bir teknikle, değerlerini yitiren insanın yazgısını dile getiriyor ve okura şu mesajı iletiyor: "İnsanlar dengede kalmayı bilmeli" ("İkili" 43).

Ümit Kilisoğlu'nun şiirinde sevgi, dostluk, erdem, aşk, hasret ve yaşamın tadına varma arzusu, zamana yetişemeyecek olmanın kabullenmişliği ile besleniyor. Bütün şiirlerinde "insan"ı ön plana çıkaran Kilisoğlu, iyi de olsa kötü de olsa insanı anlatıyor. Kapılar, Osman'ların, Ahmet'lerin, Emine Hanım'ların farkında olan, umudunu yitirmemiş bir şairin kaleminden çıkmış bir kitap. Kilislioğlu'nun tekinsiz bir dünyada ayakta kalabilmek için önerdiği çözüm, şiirlerinde ortaya koyduğu farkındalığın ta kendisidir: "Dostluğu buldum sanıyorum / Bundan pek emin de değilim / Ama biliyorum ki artık / Kayan bir zeminde değilim" ("Değilim" 69). Kilislioğlu'nun Nâzım Hikmet, Orhan Veli ve Özdemir Asaf gibi şairlerden ustaca beslendiği farkedilebiliyor. Kapılar'daki şiirler, gündelik konuları işlemesi ve dilindeki sadelik bakımından Orhan Veli'yi andırıyor. "Tutmaz mı adını özenle koyan rahmetlinin âhı? /Yeni açılacak caddeler dururken / neydi bizim kırk yıllık sokağın günahı?" (Sokağımız" 101 ). Şair, didaktik önerilerde bulunduğu şiirlerinde, Özdemir Asaf'ın deyişlerinde kullandığı sesi ve şiirselliği yakalıyor: "Cömertlik bolluk getirir / Cimrilik alır götürür / Kıskançlık yere yatırır / İsraf, servet batırır" ("Dört Satır" 87).

Ümit Kilislioğlu, Kapılar'ın "Önsöz ve Teşekkür" bölümünde "Bu kitabın dizeleri arasında yer yer romantizmi, yer yer gerçeği arayışı, bazen de kişisel veya toplumsal eleştirileri bulacaksınız. Bu yolculukta umarım kendinizden, çevrenizden izlere ve tanıdık yüzlere rastlarsınız" diyor (11). Kapılar, gerçekten, okuyucuyu kendisiyle yüzleştirebilen, içtenlikli ve eleştirel bir şiir kitabı.

Fırat Caner