Bilkent Üniversitesi Bölge Ülkeleri Kurs Programı Direktörlüğü ile Türk Edebiyatı Merkezi'nin 26 Ekim 2000 günü ortaklaşa düzenledikleri paneldeTürkçe'nin karşı karşıya bulunduğu sorunlar tartışıldı. "Geleceğe Yönelirken Türkçe: Dilimizde Bundan Sonra Değişmeler Nasıl Olmalı?" başlıklı panelin oturum başkanlığını Prof. Talât Sait Halman yaptı. Panele Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi ve Bölge Ülkeleri Kurs Programları Direktörü Dr. Rasim Özyürek, yazar Prof. Dr. Erendiz Atasü, yazar Dr. Mustafa Şerif Onaran ve Cumhuriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Mustafa Balbay konuşmacı olarak katıldılar.

Açış konuşmasını yapan Bilkent Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Abdullah Atalar, konuşmasını bir mühendisin bakış açısıyla hazırladığını söyledi. Prof. Atalar, Türkçenin internet ortamında yazılımı ve kullanımıyla ilgili sorunlar üzerinde dururken küreselleşen dünyada Amerikan kültürünün ve İngilizcenin, egemenliğini internet aracılığıyla pekiştirdiğini belirtti. Daha sonra söz alan Prof. Halman, Türkçenin de kültür ve siyaset alanlarında yaşanan kargaşa ve cümbüşe benzer bir görünümde olduğunu belirtti. Halman, hâlâ çözülememiş olan imlâ ve telâffuz sorunlarının hayatın her alanında karşımıza çıktığını ve Türkçenin güzelleştirilmesi yolunda pek az çaba sarfedildiğini sözlerine ekledi. Dr. Rasim Özyürek, Türkçenin tarihsel gelişimini özetlediği konuşmasında İngilizcenin boyunduruğuna girmiş olan dilimizin nasıl kurtarılabileceğine ilişkin çalışmalar yapılması gerektiğini vurguladı.

Yazar Prof. Dr. Erendiz Atasü, bir ulusa mensup olma konusunda dilin en önemli gösterge olduğunu savundu.Atasü, iletişimin bittiği noktada şiddetin başladığını, dolayısıyla kendi dilini kısır biçimde kullanan kimselerin başkalanyla iletişim kurmasının ve bunu sürdürmesinin giderek zorlaştığını, bu zorluğun ise sorunlan konuşarak değil, şiddet üreterek çözme eğilimine yol açtığını belirtti. Dili yabancı sözcüklerin ve terimlerin istilâsından korumaya çalışmanın yetersiz bir çözüm olacağını vurgulayan Atasü, sorunun daha çetrefil olduğunu ve çözümün de daha kapsamlı olması gerektiğini belirterek konuşmasını tamamladı.

Yazar Dr. Mustafa Şerif Onaran ise, dilin ıslahıyla ilgili çalışmalann tarihini aktardığı konuşmasında, bu çabalann çeşitli gerekçelerle sekteye uğratılmış olmasının yarattığı sıkıntılardan söz etti.

Cumhuriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Mustafa Balbay ise, gazeteci olarak bulunduğu ve Türk dillerinin konuşulduğu çeşitli ülkelerde kullanılan Türkçe ile Türkiye Türkçesi arasındaki yakınlıklan örneklerle sergileyen bir konuşma yaptı. Mustafa Balbay'ın dilimizin zenginliği üzerinde durduğu konuşmasının ardından konuşmacılar izleyicilerin sorularını yanıtladılar.

Kaya Akyıldız